Drzewo i wieża Babel, czyli wstęp
Wyobr
aźmy sobie, że drzewo. Każdy z nas widzi je inaczej, na swój sposób. Obraz tego drzewa zależy od naszych upodobań – jedni lubią liściaste, innym podobają się iglaste. Nasza wyobraźnia przywoła drzewo, które znamy.
Można by wiele wyliczać, pełna gama barw, kształtów, wielkości. Jednak jest coś, co łączy nasze wyobrażenie. Otóż jest to słowo DRZEWO. W różnych językach będzie brzmiało oczywiście różnie – jakieś 6 – 7 tysięcy wyrazów nazywających ,,drzewo”. Istna wieża Babel (a tak przy okazji, warto przypomnieć sobie tę wielce pouczającą biblijną opowieść).
Zastanawiasz się, Czytelniku, dlaczego o tym mówimy. Już wyjaśniamy.
Zatem wyjaśnienie
Otóż już po raz 22 obchodzimy 21 lutego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, ustanowiony przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. To coroczne święto upamiętnia tragiczne wydarzenia, które rozegrały się 21 lutego 1952 roku w stolicy Bangladeszu – Dhace. W czasie pokojowej demonstracji, w której domagano się, by język bengalski uznano jako język narodowy zginęło pięciu studentów. Ten dramat pokazuje, jak ważną rolę, a właściwie fundamentalną odgrywa w istnieniu różnych społeczeństw – większych, mniejszych – język ojczysty. Jest on narzędziem nie tylko porozumiewania się, ale także nośnikiem tradycji, historii, kultury, sposobem widzenia i rozumienia świata.
I tu już przechodzimy do istoty rzeczy.
Wszędzie
Korzystamy ze słów, łącząc je w związki wyrazowe, zdania, teksty. Jest to zjawisko niemalże automatyczne, jak oddychanie powietrzem. Robimy to i już.
A może warto raz po raz uświadomić sobie siłę słów. Tak, ono ma moc. To słowami dajemy nadzieję i ją odbieramy. Ranimy, pocieszamy. Mówimy prawdę lub kłamiemy. Dajemy wyraz miłości albo sączymy nienawiść. I tak jest wszędzie. Takie wyrazy są w tych 6-7 tysiącach języków.
Tu pozostawimy miejsce na autorefleksję.
Wspólne dziedzictwo
,,Day ut ia pobrusa, a ti pocivaj”. Tak brzmi pierwsze zdanie napisane w języku polskim. Pochodzi z XIII wieku , a zamieszczono je w Księdze Henrykowskiej. Pojedyncze pierwsze polskie wyrazy zanotowano w średniowiecznych dokumentach.
No i tak można by rozpocząć opowieść o historii języka polskiego, o literaturze, twórcach. Słowem o kulturze polskiej, w powstaniu której warunkiem najważniejszym był język ojczysty. Może kiedyś nadarzy się okazja, aby ten temat rozwinąć. A dzisiaj, w Międzynarodowym Dniu Języka Ojczystego, niech dotrze do każdego z nas, że język ojczysty jest naszym wspólnym dobrem, naszym wspólnym drzewem kulturowym.
Jest także, drogi Czytelniku, wspólnym zobowiązaniem.
Czas na działania
W wielu miejscach w Polsce i wielu krajach organizuje się różne projekty w ramach obchodów tego święta. Nie bądźmy gorsi i również postarajmy się aktywnie zaznaczyć naszą troskę o język ojczysty.
Dlatego proponujemy WSZYSTKIM kilka działań. Wybierzcie to, które Wam odpowiada i spróbujcie swoich sił.
- Stwórzmy słownik wyrazów, wyrażeń, zwrotów grzecznościowych, które być może jeszcze funkcjonują w języku mieszkańców naszej gminy lub zapisane są w pamięci.
- W języku polskim znajduje się sporo wyrazów pochodzenia obcego. Postarajmy się znaleźć te wyrazy i stworzyć ich zamienniki.
- Realizacja trzeciej naszej propozycji polega na napisaniu tekstu opartego na prawdziwym zdarzeniu. Można opisać wydarzenie z własnego życia, ale także rodziców, dziadków. Dajmy taki tytuł ,,To wydarzyło się naprawdę”.
- Dokończ historię, która tak się zaczęła…
Siedział na stercie drzewa. Tam go znaleźliśmy. Chudy z zapadłymi bokami. Tylko oczy były wielkie, wyrażające ogromną wolę przetrwania. I jeszcze to miauczenie, z niewytłumaczalną siłą wydobywające się z malutkiego ciałka. Skąd przyszedł, nikt nie wiedział. Wiedzieliśmy za to, że zostanie.
Autor: D. Ratajczak
Zachęcamy miłośników języka polskiego do udziału w działaniach propagujących dbałość o jego jakość .
Cztery formy wypowiedzi, w których każdy odnajdzie miejsce dla swej wyobraźni.
Wybierz jedną z nich, a przygotowaną pracę prześlij na adres email : gbprojewo@wp.pl .
Młodzież szkolna kieruje swoje prace do pani L. Gapińskiej-Ciechorskiej.
Najciekawsze prace zostaną umieszczone na naszej stronie internetowej.
Dziękujemy Pani Danucie Ratajczak za przypomnienie nam,
jaką ogromną wartością jest język ojczysty
natomiast Pani Lilianie Gapińskiej-Ciechorskiej
za przeprowadzenie konkursów polonistycznych wśród młodzieży szkolnej.
